خبرنامه جمعیت داوطلبان سبز‎ (شماره ۵۸)

«به خاک سیاه نشاندن» اصطلاحی است که در زبان فارسی برای کسی به‌کار می‌رود که در مصیبتی بزرگ همه زندگی‌اش را از دست داده است. امروز مردم خوزستان، آذربایجان و سیستان به خاکی بدتر از سیاه نشانده شده‌اند؛ خاک زرد و قهوه‌ای. این خاک نه تنها برسرشان، که بر نفسشان، بر خانه و کاشانه‌شان، بر آسمان‌شان، برگیاه‌شان و بر احشام‌شان نشسته است. میلیون‌ها انسان و موجودی که در اقیانوسی از خاک معلق نفس‌شان به شماره افتاده است. اینکه این ریزگردها از کجا می‌آیند کسی به درستی نمی‌داند، شاید هم نمی‌خواهد بداند. چون دانستن حقیقت، بار سنگینی از مسئولیت به دوش انسان می‌گذارد و پاسخگویی به آن، پرهزینه است. تردیدی نیست که بخش قابل توجهی از این ریزگردها از عراق می‌آیند اما گفتن اینکه چنددرصد آنها از عراق می‌آیند و چنددرصد آنها از داخل منشأ می‌گیرد کار آسانی نیست و مقالات علمی منتشره نیز به درستی پاسخ این سؤال‌ها را مشخص نکرده‌اند.

۲ سال پس از انتشار مقاله‌ای که باعنوان «ریزگرد؛ مخلوق توسعه ناپدار» در صفحه محیط‌زیست همشهری منتشر شد برخی مسئولان به این باور رسیده‌اند که بخشی از ریزگردهای خوزستان ناشی از خشک شدن تالاب هورالعظیم است. دکتر جاسم غفله مرمضی، مشاور استاندار خوزستان در امور حفاظت محیط‌زیست و شیلات وقوع پدیده ریزگردها را ناشی از نابودی تالاب‌ها ازجمله تالاب هورالعظیم عنوان می‌کند.
مرمضی با اشاره به اینکه پدیده ریزگردها ارتباط مستقیمی با تالاب‌ها دارد تصریح کرد: تالاب هورالعظیم و شادگان به واسطه احداث میادین متعدد نفتی آلوده و خشک شده‌اند. این در حالی است که تالاب‌های تخریب شده منشأ بخش زیادی از گردوخاک در خوزستان است.

کنوانسیون رامسر تنها کنوانسیون جهانی محیط زیستی است که از نامی ایرانی برخوردار است. این می‌تواند مایۀ مباهات باشد. اما همه می‌دانیم که هر چند ایران ۴۴ سال پیش (بهمن ۱۳۴۹) میزبان و بانی این کنوانسیون جهانی بود اما هرگز به قول و قرارهای آن یعنی حفاظت تالاب‌ها وفادار نماند و اینک تالاب‌های ما در بدترین شرایط ممکن قرار دارند.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی شرکت مدیریت منابع آب ایران از حاکم بودن خشکسالی هیدرولوژیکی در سطح کشور و خشکسالی هواشناسی در حوضه‌های آب‌ریز خلیج فارس و دریای عمان، فلات مرکزی و حوضه مرزی شرق خبر داد و گفت: در حال حاضر از نظر منابع آب روند خوبی نداریم. به گزارش ایسنا، یعقوب همتی گفت: با اشاره به آمار بارندگی از ابتدای سال آب جاری (مهر ۹۳) تا نیمه بهمن ماه گفت: در کل ۸۷ میلی‌متر به طور متوسط در سطح کشور بارندگی داشتیم در صورتی که در سال آبی گذشته در زمان مشابه حجم بارندگی‌ها به ۱۱۹ میلی‌متر می‌رسید و آمار متوسط درازمدت نیز در چنین زمانی بیانگر ۱۱۷ میلی‌متر بارندگی به طور متوسط است. لذا حجم بارندگی نسبت به سال آبی گذشته ۲۷ درصد و نسبت به دراز مدت ۲۶ درصد کاهش داشته است. امیدواریم بارندگی بهار را جبران کند چرا که در غیر این صورت شرایط خوبی در تابستان نخواهیم داشت.

عیسی کلانتری با سابقه ۱۳ ساله فعالیت در وزارت کشاورزی، این روزها به شدت نگران منابع آبی کشور است؛ منابعی که در طول این سال‌ها آسیب دیده و کشور را در آستانه بحرانی جدی قرار داده‌اند. او که وزارت کشاورزی در دولت سازندگی و اصلاحات را برعهده داشته، معتقد است «زمانی که کشور با این همه مسایل زیست‌محیطی، اقلیمی و کمبود آب مواجه است، صحبت از خودکفایی بی‌معناست.» کلانتری در توضیح وضعیت کشاورزی کشور در کافه خبر، متذکر می‌شود: «در شرایط فعلی منابع آب کشور به شدت در حال کاهش است و اگر ما دلمان می‌خواهد جزو تولیدکنندگان عمده دنیا باشیم، باید این نکته را مدنظر قرار دهیم که به بهای نابودی چه می‌خواهیم این کار را کنیم.» دبیرکل خانه کشاورز تاکید می‌کند: «در حال حاضر محوریت توسعه کشور آب است. حتی آب از رشد اقتصادی، انرژی هسته‌ای و تورم محوری‌تر است.»

طرح کلان ملی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز به مناسبت هفته منابع طبیعی “نخستین مسابقه کودکان و نوجوانان به منظور حفاظت از منابع طبیعی تجدید شونده” را برگزار می‌نماید.
محورهای مسابقه:
·حفاظت از منابع طبیعی
·حفاظت از آب و خاک و هوا
·حفاظت رودخانه ها
·حفاظت تالاب ها
·حفاظت از منابع شیلاتی و آبزیان
·بهبود معیشت بهره برداران منابع طبیعی
·تنوع زیستی
دانش آموزان کلیه مقاطع تحصیلی می توانند آثار خود را در قالب عکس، کاریکاتور، مقاله، نقاشی، طرح ابتکاری، نرم افزار، شعر، روزنامه دیواری و فیلم کوتاه حداکثر تا تاریخ ۱۳۹۳/۱۲/۱۰ به پست الکترونیکی info@watershedmg.com ارسال نمایند.

زیست بوم/ رضا گلشنی: خزر را از گذشته با عنوان بزرگترین دریاچه جهان می شناختیم. اما اکنون شاید بهتر این باشد که از خزر به عنوان یکی از آلوده ترین دریاچه های بزرگ جهان یاد کنیم!
با نگاهی به آمار حدود ۷۰ درصد از کل انواع سموم مصرفی در ایران، اختصاص دارد به سه استان شمالی کشور که بیشترین میزان مصرف آنها نیز در بخش برنجکاری می باشد و متأسفانه طیف گسترده ای از این سموم مصرفی به طرق مختلف وارد محیط زیست دریا می شوند.

لودرها به غار نمکدان قشم رفته‌اند و بخشی از بزرگ‌ترین غار نمکی جهان را براساس آنچه خبرگزاری ایسنا اعلام کرده است، در ژئوپارک قشم تخریب کرده‌اند. انتشار تصاویر تخریب بخشی از یک غار در قشم که ایسنا آن‌را غار نمکدان قشم معرفی کرده اما جوادنظامدوست، رئیس انجمن غار و غارشناسی ایرانیان در وجود آن تردید کرده است، بیانگر تغییرات خطرناکی است که با هدف گردشگری و بدون توجه به پروسه ثبت جهانی غار نمکدان قشم و همچنین سفر رئیس شبکه جهانی ژئوپارک‌ها به ایران انجام شده است. کارشناسان درصددند غار نمکدان قشم را به‌عنوان یک اثر طبیعی ایران به ثبت جهانی برسانند. غار نمکی قشم یکی از جاذبه‌های طبیعی قشم و طولانی‌ترین غار نمکی جهان است.

تو بر آنی که مرا پشتی نیست من برآنم که دماوندم هست
آیا هست
آیا می ماند
چه مانده جز تلی خاکستر بر بیکران زیبایی ها